Napoléon Bonaparte không chỉ là thiên tài quân sự mà còn là vị hoàng đế có tầm nhìn vượt xa thời đại. Bộ Dân luật (Bộ luật Napoleon) do ông chủ trì soạn thảo là nền tảng cho các bộ luật dân sự của toàn thế giới ngày nay. Nhưng con người xuất chúng đó, khi thất bại bị đưa đi đày ngoài dảo, đã chỉ vào một chiếc tàu chạy bằng hơi nước và nói : “Ta thua vì ta không tin vào cái đó”. Ông đã từng bác bỏ một đề xuất xây dựng hạm đội bằng tàu hơi nước, vì ông không thể hiểu một tàu chiến mà không có buồm thì làm sao chạy được.
Bởi vậy, không có gì khó hiểu về chuyện các cụ Phan Thanh Giản-Phạm Phú Thứ sau khi đi sứ ở Pháp về đã kể về chiếc đèn điện khiến cả triều đình văn hay chữ tốt của vua Tự Đức cười phá lên, “làm gì có cái đèn treo lộn ngược mà sáng lên được”.
Nhưng đừng vội chê người xưa ngu dốt. Mới 15 năm trước đây thôi, khi Bitcoin ra đời chạy trên công nghệ Blockchain (và đánh dấu bằng “Pizza Day 2010”, 1 BTC giá ~0.0041 USD). Cả một nền giáo dục của thế giới hiện đại không hiểu, đâu có riêng gì một số phương tiện truyền thông của Việt Nam coi đây là trò lừa đảo. Giờ thì BTC tăng tới 27 triệu lần, nghĩa là ai dùng 1 đô la để mua BTC lúc đó giờ đã có 27 triệu đô la.
Nhưng phần lớn người chơi BTC không giàu, thậm chí nhiều trường hợp ngược lại. Tôi có một người quen chơi BTC từ rất sớm, khi 1 BTC có giá mấy trăm đô, ảnh liều mình gom mạnh. Từ mấy trăm đô, lên mấy ngàn đô ảnh đã trở thành triệu phú đô la. Thấy ngon ăn, ảnh thế chấp tất cả đất đai nhà cửa vay tiền ngân hàng để mua thêm BTC. Nó tụt dài một phát, đến hạn trả nợ ảnh bán BTC không đủ trả, bị ngân hàng giải chấp tất cả tài sản để thu hồi nợ. Cuối cùng ảnh trắng tay nhìn BTC tăng lên vù vù.
Trở lại Pi Network. Với những thông tin mà ta được biết, trong số hàng ngàn đồng coin ra đời sau BTC, đồng Pi rất khác biệt. Trong 6 năm, những người sáng lập không kêu gọi đồng vốn nào, không quảng cáo “lùa gà” như nhiều dự án khác, người tham gia không bỏ ra đồng nào mà chỉ cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái cho một nền kinh tế chia sẻ. Ứng dụng Blockchain đầu tiên là BTC, còn Pi Network thì khắc phục mọi nhược điểm của việc ứng dụng Blockchain 15 năm qua với tham vọng xây dựng một hệ thống Blockchain hoàn hảo nhất, phi tập trung lớn nhất. Pi Network không chỉ là tiền điện tử dành cho tất cả mọi người mà còn là hệ sinh thái web3 phi tập trung của nền kinh tế chia sẻ dành cho tất cả mọi người, bao gồm giới tinh hoa và người nghèo khó. (Những chuyện như thế này lão nông tôi đã viết nhiều rồi).
Giờ thì Pi đã lên sàn, có thể mua bán thu về tiền tươi thóc thật với giá dao động từ trên dưới 0,5 đô la đến 3 đô la. Thời gian qua có 2 thành phần bị chửi. Đó là những người anti-Pi và những người quả quyết giá của Pi phải là 7 tỷ VND. Những người anh em anti-Pi dần dần đã im mồm, còn những người anh em 7 tỷ nay chỉ nói 1 Pi = 1 Pi thôi hihi.
Vàng ngọc, kim cương là những thứ quý giá. Nhưng thoạt kỳ thủy người đào vàng không giàu, người lặn biển tìm ngọc trai không giàu, người đào kim cương không giàu. Họ vốn là những nô lệ hay người nghèo khổ đào vàng mò ngọc tìm kim cương về cho những ông chủ của họ, những ông chủ này mới giàu, còn họ chỉ được trả một ít thù lao rẻ mạt.
Trong thế giới hiện đại khi công nghệ trên Internet phát triển như vũ bão, đã xuất hiện những ông chủ giàu nứt đố đổ vách với những nền tảng Big Tech khổng lồ như Google, Phê tê bốc, Amazon… Họ giàu bằng cách dùng công nghệ internet tập trung (web2) thâu tóm dữ liệu của người dùng. Hàng tỷ người trên hành tinh đã “đào vàng”, “mò ngọc trai”, “đào kim cương” cho họ và được họ “trả công” với giá rẻ mạt.
Công nghệ trên Internet tạo ra những đế chế tập trung thâu tóm quyền lực, thì nó cũng cũng tạo ra một lực lượng đập tan các đế chế đó để trả lại cho nhân loại những gì lẽ ra là của họ. Đó là công nghệ Blockchain, bắt đầu từ Bitcoin và hoàn thiện từ Pi Network.
Lão nông tôi không có ý kiến gì về việc mua bán Pi trên sàn. Điều tôi muốn nói là “đào” Pi. “Đào” Pi không chỉ là kiếm tiền điện tử, tiền đó không phải từ trên trời rơi xuống mà do ta bỏ công sức tham gia xây dựng hệ sinh thái của Pi mà có được, dù nó có giá bao nhiêu thì ta vẫn được giảm nghèo. “Đào” Pi còn là việc tham gia xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái web3 phi tập trung của một nền kinh tế chia sẻ, lợi ích của nó là không thể nghĩ bàn. Tham gia nền kinh tế chia sẻ không phải để làm giàu, mà để những gì ta làm ra được là của ta, không để người khác tước đoạt.
Tham gia vào hệ sinh thái Pi Network không bao giờ là quá muộn. Các bạn đào Pi có thể gửi vào dưới cmt những mã mời để người khác tham gia. Xin lưu ý, người gửi mã mời không nhất thiết là người bạn tin cậy, vì mời bạn xong dù họ không “đào” Pi nữa thì cũng không ảnh hưởng gì đến tài khoản Pi của bạn.
HOÀNG HẢI VÂN
