Chương 3: Smart Contract – Hợp đồng thông minh là gì ?
Hợp đồng thông minh (Smart contract) được Nick Szabo lần đầu giới thiệu vào năm 1994, ông định nghĩa đây là giao thức tự động thực thi các điều khoản của hợp đồng, thông qua việc xử lý bằng máy tính. Nhưng chỉ đến khi Ethereum xuất hiện, Hợp đồng thông minh mới thực sự trở nên phổ biến, cung cấp cho người dung phương thức mới để thiết lập nên một hợp đồng.
Cụ thể, Hợp đồng thông minh là một hợp đồng tự động thực thi (self-executing) các điều khoản thỏa thuận giữa người mua và người bán, được soạn lên trực tiếp từ các dòng code. Các thỏa thuận đó tồn tại trên một mạng blockchain phân tán, phi tập trung. Các dòng code được viết ra sẽ kiểm soát việc thực hiện hợp động và có thể theo dõi các giao dịch nhưng không thể thay đổi chúng.
Hợp đồng thông minh giúp thực hiện các giao dịch và thỏa thuận giữa các bên một cách ẩn danh mà không cần đến bên thứ ba như hệ thống pháp lý hoặc các tổ chức bên ngoài.
Hợp đồng thông minh hoạt động thế nào?
Một Hợp đồng thông minh sẽ làm việc theo mệnh đề “nếu…thì…”, tức nó sẽ kích hoạt các điều khoản cụ thể khi các điều kiện đi kèm được đáp ứng.
Trên mạng lưới Ethereum, Hợp đồng thông minh bao gồm một mã hợp đồng (contract address) và hai khóa công khai (public key). Khóa thứ nhất là khóa được người tạo ra hợp đồng cung cấp, khóa thứ hai chính là hợp đồng, đóng vai trò là một mã định danh duy nhất cho mỗi hợp đồng.
Các đặc điểm chính của hợp đồng thông minh trên Ethereum
– Tuyệt đối: Hợp đồng thông minh chỉ được thực thi các điều khoản nếu thỏa mãn các điều kiện được thiết kế từ trước. Kết quả và điều kiện không thể thay đổi.
– Phân tán: Khác với các máy chủ tập trung, Hợp đồng thông minh được phân phối đến tất cả các node trên mạng lưới Ethereum.
– Minh bạch: Vì được tạo ra trên các blockchain công khai, bất kỳ ai cũng có thể xem được nhưng không ai có thể thay đổi các điều khoản đã được thiết lập sẵn.
– Tự động: Được thiết kế để tự động thực thi, nên hợp đồng thông minh sẽ không cần thêm bất cứ can thiệp nào sau khi kích hoạt.
– Không cần sự tin cậy: Các bên tham gia hợp đồng không cần biết hoặc tin tưởng nhau. Mọi thứ đã được lập trình sẵn trên blockchain.
Tại không gian blockchain, hợp đồng thông minh được áp dụng cho rất nhiều trường hợp như tạo ra các tài sản được token hóa (tokenized), các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), các ví tiền mã hóa.
Chắc chắn Hợp đồng thông minh có ảnh hưởng đáng kể đến thị trường tiền điện tử, và nền công nghiệp blockchain. Đây chính là tiền đề trong việc ứng dụng các lĩnh vực trong tương lai, như tài chính hay thậm chí xuất nhập khẩu. Thời gian sẽ trả lời xem liệu Hợp đồng thông minh có thể được áp dụng một cách rộng rãi và phổ biến hay không.
